Ở nội dung cử tạ 61kg nam tại Paris ngày 7/8, Trình Văn Vinh thất bại cả 3 lần và bị loại sớm. Trong nỗ lực cuối cùng, anh ta đã nâng vật nặng lên trên đầu nhưng không đủ sức để giữ vững, khiến anh ta ngã ngửa.
Màn trình diễn của Vinh phản ánh những khó khăn của Việt Nam tại Thế vận hội Paris 2024, nơi đội tuyển không đạt được mục tiêu giành huy chương.
Chỉ một năm trước, Việt Nam đứng đầu về tổng số huy chương tại Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 32 ở Campuchia, giành được 355 huy chương, trong đó có 136 huy chương vàng. Việt Nam giành nhiều hơn Thái Lan 28 huy chương vàng, lần thứ hai liên tiếp đứng đầu bảng xếp hạng Đại hội thể thao Đông Nam Á.
Tuy nhiên, thành tích của Việt Nam tại Đại hội thể thao châu Á và Thế vận hội lại kể một câu chuyện khác.
Tại Asian Games 2022 bị hoãn sang năm 2023 do Covid-19, Việt Nam đứng thứ 6 Đông Nam Á. Tại Olympic Paris 2024, Việt Nam là quốc gia duy nhất không giành được huy chương nào trong số 6 quốc gia mạnh nhất Đông Nam Á.
Việt Nam không chỉ tụt xa so với các đoàn Đông Nam Á khác về thành tích năm nay mà còn có dấu hiệu sa sút so với các giải đấu trước.
Thể thao Việt Nam đạt đến đỉnh cao tại Olympic 2016 khi cung thủ Hoàng Xuân Vinh giành 1 huy chương vàng và 1 huy chương bạc. Năm đó, Việt Nam có số lượng vận động viên trên đấu trường thế giới cao nhất, 23 vận động viên. Kể từ đó, số lượng vận động viên giảm dần.
Việt Nam trở lại Thế vận hội vào năm 1988, nhưng không giành được huy chương ở ba nội dung thi đấu trước khi vận động viên taekwondo Trần Hiếu Ngân giành huy chương bạc tại Sydney năm 2000. Số lượng vận động viên Việt Nam đủ điều kiện tham dự Thế vận hội tăng lên cho đến năm 2016.
Sau chiến thắng của Vinh tại Rio de Janeiro, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ ba ở Đông Nam Á, nơi Thái Lan và Indonesia trước đó đã giành huy chương vàng Olympic.
Tuy nhiên, Việt Nam lần đầu tiên không có huy chương kể từ năm 1996 tại Tokyo 2020 và Paris 2024. Trong giai đoạn này, Philippines đã giành được 3 huy chương vàng Olympic.
Tại Paris 2024, các nước Đông Nam Á giành được tổng cộng 15 huy chương, trong đó có 5 huy chương vàng. Philippines giành hai huy chương vàng nhờ cú đúp thể dục dụng cụ của Carlos Yulo. Thái Lan giành huy chương vàng cùng vận động viên taekwondo Panipak Wongpatanakit bảo vệ thành công danh hiệu ở nội dung thi đấu hạng 49kg nữ.
Indonesia lần đầu tiên giành huy chương vàng ngoài môn cầu lông, với Federic Leonardo giành chiến thắng ở môn leo núi tốc độ và Rizki Junyansyah ở môn cử tạ hạng cân 73kg nam.
Cử tạ trong lịch sử mang về nhiều huy chương Olympic nhất cho các nước Đông Nam Á, với tổng số 38 huy chương, trong đó có 7 huy chương vàng. Cả ba vận động viên cử tạ Thái Lan thi đấu tại Thế vận hội Paris đều giành được huy chương – hai huy chương bạc và một huy chương đồng.
Giải đấu này được chia theo hạng cân, phù hợp với vóc dáng nhỏ nhắn của các tay vợt Đông Nam Á. Việt Nam cũng giành được hai huy chương Olympic ở môn cử tạ, một huy chương bạc cho Hoàng Anh Tuấn năm 2008 và một huy chương đồng cho Trần Lê Quốc Tuấn bốn năm sau đó. Tại Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 32, Việt Nam giành 4 huy chương vàng môn cử tạ, chỉ đứng sau Indonesia giành 5 huy chương vàng, nhưng thành tích này không lặp lại ở Thế vận hội Olympic.
Các vận động viên đến từ Đông Nam Á đã giành huy chương Olympic ở 14 môn thể thao, hầu hết ở các hạng cân khác nhau như cử tạ, đấm bốc và taekwondo, các môn thể thao truyền thống châu Á như bóng bàn và cầu lông, hay các môn thể thao không yêu cầu chiều cao như thể dục dụng cụ, lặn, bắn cung hoặc cung tên.
Hai huy chương điền kinh duy nhất thuộc về Philippines nhưng đã giành được cách đây gần 100 năm.
Phần lớn huy chương của Đông Nam Á tại Olympic 2024 không phải ở những môn thể thao mới mà ở những lĩnh vực mà các quốc gia đã phát huy được thế mạnh vốn có của mình dựa trên những yếu tố trên. Trước khi Junyansyah giành huy chương vàng môn cử tạ cho Indonesia, cô đã giành được 15 huy chương ở môn thể thao này, khiến thành tích của vận động viên cử tạ 21 tuổi trở nên dễ đoán.
Thái Lan giành huy chương taekwondo đầu tiên tại Athens 2004, bốn năm sau khi Ngân của Việt Nam giành huy chương bạc.
Nhưng kể từ đó, họ liên tục giành huy chương ở môn thể thao này, ở hạng cân 49kg nữ tại Thế vận hội, nên việc Panipak liên tiếp giành huy chương vàng cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Trong khi đó, taekwondo Việt Nam không giành thêm huy chương nào ở Olympic sau Ngân.
 |
|
Panipak Wongpatanakit của Thái Lan ăn mừng huy chương vàng taekwondo hạng 49kg nữ tại Thế vận hội Paris ngày 7/8/2024. Ảnh: Reuters |
Một chiến lược hiệu quả khác dành cho các nước Đông Nam Á có thể là tập trung vào các sự kiện mà các nước khác ít quan tâm hoặc cạnh tranh hơn.
Ở nội dung leo núi tốc độ nam, trong đó Fedric Leonardo giành huy chương vàng cho Indonesia, chỉ có 11 quốc gia tham gia. Ở nội dung thi đấu nữ môn thể thao này, Rajya Salsabila suýt giành huy chương cho Indonesia nhưng chỉ để thua 0,03 giây ở bán kết.
Leo núi tốc độ lần đầu tiên được đưa vào Thế vận hội Olympic ở Paris, nơi các vận động viên thi đấu theo hệ thống loại trực tiếp chỉ mất vài giây để hoàn thành. Một sai sót nhỏ nhất cũng có thể dẫn tới việc bị loại và điều này mở ra cơ hội giành huy chương cho nhiều quốc gia.