Các vận động viên, huấn luyện viên Việt Nam tại Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 32 vào tháng 5 tại Campuchia. Việt Nam sẽ cần nỗ lực và đầu tư nhiều hơn để đạt được kết quả tốt hơn tại các giải đấu châu Á và toàn cầu. Hình ảnh VNA/VNS

HÀ NỘI Cần một số tiền rất lớn và những kế hoạch phù hợp, khả thi để giúp các vận động viên Việt Nam giành huy chương Olympic.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức hội nghị tại Hà Nội hôm thứ Năm để thảo luận về cách thúc đẩy thể thao tinh hoa quốc gia trong phần còn lại của thập kỷ tại Hà Nội.

Cuộc gặp được tổ chức sau nhiều màn trình diễn khác nhau của Việt Nam tại Đại hội thể thao Đông Nam Á quan trọng lần thứ 32 vào tháng 5 tại Campuchia và Đại hội thể thao châu Á lần thứ 19 vào tháng 9 tại Trung Quốc, phản ánh những thành công, thành tựu nhưng cũng có những thất bại, thiếu sót và hạn chế của Việt Nam.

Việt Nam về nhất tại Đại hội thể thao khu vực với 136 huy chương vàng, bỏ xa các đối thủ khác. Tuy nhiên, vài tháng sau, tại Giải vô địch châu lục, đất nước gặp khó khăn và chỉ về đích với 3 danh hiệu, đưa Việt Nam xuống vị trí thứ 6 Đông Nam Á.

Đây không phải là một điều ngạc nhiên. Trong Thế vận hội Olympic châu Á và các kỳ Olympic khác gần đây, Việt Nam đã gặp khó khăn.

Phát triển chậm

Theo Tổng cục Thể thao Việt Nam (SAV), nguyên nhân chính là do nguồn lực phân bổ cho các vận động viên trẻ tài năng còn hạn chế; Thể lực và tầm vóc kém của người dân và vận động viên Việt Nam, thiếu huấn luyện viên nội địa chất lượng cao và thiếu chuyên gia nước ngoài.

Ngoài ra, cơ sở vật chất tập luyện và thi đấu còn thiếu và chất lượng kém. Các vận động viên không được đào tạo quốc tế chuyên sâu đầy đủ do vấn đề kinh phí trong khi hệ thống thi đấu trong nước không hiệu quả.

Giám đốc SAV Đông Hà Việt cho biết: “Sau nhiều năm nỗ lực, thể thao đỉnh cao quốc gia đã có những bước phát triển đáng kinh ngạc, khẳng định được vị thế trong khu vực Đông Nam Á và bước đầu tiệm cận tầm châu lục và thế giới.

Ông nói thêm: “Nhưng sự phát triển của thể thao đỉnh cao ở nước ta không thể so sánh với các nước trên lục địa và thế giới. Chúng ta phải đối mặt với những thách thức rất lớn đòi hỏi sự đổi mới trong tư duy của các nhà quản lý và cách thức phát triển thể thao.”

Việt cho biết thêm, điểm kém của Việt Nam ở châu Á và toàn cầu còn là do tính cạnh tranh giữa các nước ngày càng cao.

Giám đốc, người phụ trách Cơ quan Thể thao cách đây một năm rưỡi, đã đề xuất một số giải pháp.

Ông cho rằng cần phải có kế hoạch rõ ràng trong đó các môn thể thao sẽ được chia thành các nhóm, các đội tuyển quốc gia mạnh sẽ được lựa chọn và sẽ có sự đầu tư mạnh mẽ để giành huy chương vàng tại Đại hội thể thao châu Á 2026 và Thế vận hội 2024 và 2028.

Các đại biểu tham dự Hội nghị phát triển thể thao Việt Nam giai đoạn 2024 – 2030. Ảnh hanoimoi.vn

Các biện pháp tiếp theo là cải thiện, hiện đại hóa cơ sở vật chất, chất lượng hoạt động huấn luyện tại các trung tâm thể thao quốc gia; Phát triển các hệ thống và chính sách đặc biệt dành cho vận động viên và huấn luyện viên để thu hút nhiều nhân tài hơn; Phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ y tế trong phương pháp đào tạo.

Ông cho rằng xã hội hóa thể thao và phát triển kinh tế thể thao là cần thiết để cung cấp thêm nguồn tài chính cho mọi hoạt động đào tạo, thi đấu và tài trợ vận động viên.

Trong hội nghị, các quan chức thể thao cũng đặt mục tiêu phải đạt được vào năm 2030 ở tất cả các giải đấu ở các cấp độ.

Theo đó, Việt Nam phải lọt vào top 3 ở tất cả các kỳ SEA Games. Tại Đại hội thể thao châu Á 2026 ở Nhật Bản, một đội phải giành được 5 đến 6 huy chương vàng, trong khi tại Đại hội thể thao 2030 ở Qatar, họ phải đạt 8 huy chương vàng.

Tại Thế vận hội 2024, Việt Nam cần có từ 16 đến 18 đại diện ở các môn thể thao khác nhau bao gồm đạp xe, bắn súng, bơi lội, điền kinh, cử tạ, thể dục dụng cụ, taekwondo, quyền anh, chèo thuyền, bắn súng và cầu lông.

Sau bốn năm, ít nhất 20 vận động viên phải đủ điều kiện tham dự Thế vận hội Los Angeles.

Nhu cầu đầu tư lớn

Theo thống kê, ngân sách thể thao ưu tú năm 2022 lên tới hơn 686 tỷ đồng (28 triệu USD) và 710 tỷ đồng (29 triệu USD) vào năm 2023.

Số tiền này phục vụ mọi hoạt động, bao gồm bữa ăn, tiền lương, hệ thống và khóa đào tạo trong nước và quốc tế, hỗ trợ huấn luyện viên, dinh dưỡng, bổ sung dinh dưỡng và các khoản khác cho hàng nghìn huấn luyện viên, vận động viên và chuyên gia.

Vận động viên bơi lội Nguyễn Huy Hoàng là vận động viên Việt Nam đầu tiên giành quyền tham dự Thế vận hội Paris 2024. Ảnh: VNA/VNS

Với kinh phí nhỏ như vậy, khó có thể yêu cầu vận động viên đạt thành tích cao ở cấp độ quốc tế.

Cơ quan Thể thao ước tính cần tới 6.000 tỷ đồng (245 triệu USD) để nâng tầm thể thao Việt Nam hướng tới các giải đấu quan trọng. Khoản đầu tư này sẽ được chi làm hai giai đoạn.

Trong giai đoạn một từ 2024 đến 2026, ưu tiên hàng đầu là tập trung xây dựng kế hoạch tuyển chọn, đào tạo, chuẩn bị các vận động viên có năng lực cao cho Thế vận hội Olympic 2024, Đại hội thể thao Đông Nam Á 2025 và Đại hội thể thao châu Á 2026.

Đồng thời, cơ sở vật chất sẽ được hiện đại hóa, trang bị các thiết bị, phương tiện, dụng cụ tập luyện theo tiêu chuẩn quốc tế.

Cần khoảng 800 tỷ đồng (32,7 triệu USD) hàng năm, tương đương 2.400 tỷ đồng (98 triệu USD) trong 3 năm.

Giai đoạn 2, từ năm 2027 đến năm 2030, ngành thể thao sẽ triển khai kế hoạch tập luyện, thi đấu trong nước và quốc tế. Các vận động viên sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng để đủ điều kiện và tham dự Thế vận hội Olympic năm 2028, Đại hội thể thao châu Á năm 2030 và Đại hội thể thao Đông Nam Á năm 2027 và 2029.

Ngân sách 3.600 tỷ đồng (146,8 triệu USD) sẽ được sử dụng cho các nhiệm vụ này.

Cơ quan Thể thao cho biết kinh phí sẽ đến từ ngân sách nhà nước, địa phương và các nguồn xã hội hóa như tài trợ, huy động từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. VNS